Οστεοπορωτικό κάταγμα σπονδυλικής στήλης

 

Τί είναι;
osteoporosis_steps_enΜε το όρο οστεοπορωτικό κάταγμα σπονδυλικής στήλης εννοούμε το κάταγμα (σπάσιμο) ενός ή περισσότερων σπονδύλων μετά από τραύμα ή ακόμα και χωρίς τραύμα σε έναν ασθενή με οστεοπόρωση. Επειδή τα οστά σε ασθενείς με οστεοπόρωση είναι “μαλακά” και εύθραυστα, αρκεί μία μικρή καταπόνηση όπως ένα απλό πέσιμο ή ακόμη και η άρση μέτριου βάρους για να σπάσει ένας ή περισσότεροι σπόνδυλοι, τη στιγμή που σε μια φυσιολογική από πλευράς οστικής πυκνότητας σπονδυλική στήλη μια τέτοια ενέργεια δε θα προκαλούσε το παραμικρό. Συνήθως, προκαλείται “σφηνοειδής” παραμόρφωση του σπονδύλου αλλά δεν είναι σπάνιο να υπάρξει καθίζηση ολόκληρου του σπονδύλου και πίεση νεύρων.

 

Τί προκαλεί;
1037Ο πόνος είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα  μετά από ένα οστεοπορωτικό κάταγμα. Καθώς μπορεί να συνυπάρχουν και άλλα τραύματα μετά από μια π.χ. πτώση, είναι πιθανό ο πόνος στη σπονδυλική στήλη αρχικά να διαλάθει καθώς κυριαρχούν άλλοι πόνοι και να γίνει αντιληπτός μερικές μέρες αργότερα. Μπορεί να βελτιώνεται με αναλγητικά, αλλά δεν υποχωρεί τελείως και γίνεται εντονότερος με τις κινήσεις, την ορθοστασία και τη βάδιση. Επειδή έχει διαταραχθεί η μικροαρχιτεκτονική του οστού, με τις κινήσεις συνεχίζονται τα μικροσκοπικά κατάγματα στις οστικές δοκίδες του πάσχοντος σπονδύλου με συνέπεια τη συνέχιση του πόνου αλλά και της περαιτέρω παραμόρφωσης.

 

 

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί η παραμόρφωση μπορεί να είναι τόσο έντονη ώστε να αυξηθεί η κύφωση της σπονδυλικής στήλης. Αυτό μπορεί να δυσχεράνει την ορθοστάτηση, τη βάδιση  αλλά ακόμη και την αναπνοή σε ακραίες περιπτώσεις. Εάν υπάρχει στένωση του σπονδυλικού σωλήνα ή μεγάλη καθίζηση του σπονδύλου μπορεί αν υπάρξουν νευρολογικές επιπλοκές όπως πόνος, αδυναμία, ορθοκυστικές διαταραχές, ακόμη και παράλυση.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και ο ολιγοήμερος κλινοστατισμός ως συνέπεια του πόνου μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και δυσάρεστες επιπλοκές όπως απώλεια μυικής ισχύος, λοιμώξεις αναπευστικού, φλεβική θρόμβωση και άλλα.  

 

Πώς διαγιγνώσκεται;

vertebroplastyΗ διάγνωση μπορεί να γίνει με απλή ακτινογραφία ή με αξονική τομογραφία στη σπονδυλική στήλη. Επί αμφιβολίας ως προς το αν ενα απεικονιζόμενο κάταγμα είναι καινούριο ή παλιό, η μαγνητική τομογραφία (ειδικότερα η ακολουθία STIR) μπορεί να αναδείξει την ηλικία του κατάγματος αλλά και έμμεσα τις δυνατότητες αντιμετώπισης 

 

Πώς αντιμετωπίζεται;

1039Εφόσον ο πόνος γίνεται ανεκτός και αντιμετωπίζεται με απλά αναλγητικά χωρίς σημαντική επίπτωση στην κινητικότητα
του ασθενούς και χωρίς σημαντική παραμόρφωση του σπονδύλου, τότε μια ζώνη οσφύος είναι αρκετή με την προϋπόθεση ότι η κατάσταση δε χειροτερεύει. Γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα επανέλεγχος με απλή ακτινογραφία και εφόσον η κάτασταση είναι σταθεροποιημένη δεν επεμβαίνουμε.

Εάν όμως υπάρχει έντονος πόνος με περιορισμό της κινητικότητας ή της ποιότητας ζωής, σοβαρή παραμόρφωση τηε σπονδυλικής στήλης ή
νευρολογικές επιπλοκές, τότε η πλέον ενδεδειγμένη  αντιμετώπιση είναι η χειρουργική. Ο πλέον κατάλληλος και συχνότερος τρόπος είναι η κυφοπλαστική (με ή χωρίς μπαλόνι). Αυτή πραγματοποιείται με γενική αναισθησία (νάρκωση). Χωρίς ουσιαστικά τομή αλλά με την είσοδο μιας μεγάλης “βελόνης” υπό ακτινολογικό έλεγχο ένα ειδικό μπαλόνι “φουσκώνει” και αποκαθιστά το αρχικό σχήμα του σπονδύλου. Αμέσως αυτό αποσύρεται και στην κοιλότητα εγχύεται ειδικό τσιμέντο  το οποίο σταθεροποιεί τον σπόνδυλο. Ο ασθενής μπορεί να κινητοποιηθεί ακόμη και την ίδια ημέρα και να επιστρέψει στο σπίτι του την επόμενη.

Εάν ο σπόνδυλος είναι τόσο κατεστραμένος και δεν επιδέχεται κυφοπλαστικής ή το κάταγμα είναι παλιό αλλά εξακολουθεί να δημιουργεί έντονα συμπτώματα, μπορεί να αντιμετωπισθεί με οπίσθια σπονδυλοδεσία με διαυχενικούς κοχλίες (βίδες) ή ακόμη και με πρόσθια, οπισθοπεριτοναϊκή προσπέλαση και αντικατάσταση σπονδύλου. Η οπίσθια σπονδυλοδεσία μπορεί να συνδυαστεί με κυφοπλαστική εάν αυτό κριθεί σκόπιμο.

Είναι πολύ σημαντικό ταυτόχρονα να αντιμετωπισθεί και η ίδια η οστεοπόρωση προκειμένου να προληφθούν και άλλες παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον. Ειδικοί για αυτό είναι οι Ορθοπεδικοί και οι Ενδοκρινολόγοι οι οποίοι έχουν εξειδικευθεί και ασχολούνται με την οστεοπόρωση.