Η αιτία αυτής της κατάστασης βρίσκεται τις περισσότερες φορές στην καταστροφή του προστατευτικού περιβλήματος του νεύρου από την επαφή με μια παρακείμενη αρτηρία. Μπορούμε με πολύ μεγάλη ακρίβεια να το παραλληλίσουμε με ένα καλώδιο που έχει χάσει σε ένα σημείο το περίβλημά του και πετάει σπινθήρες. Στην ουσία είναι ακριβώς αυτό, καθώς και το ίδιο το νεύρο είναι ένα φυσικό καλώδιο το οποίο μεταφέρει ηλεκτρισμό και οι “σπινθήρες” του χαλασμένου καλωδίου είναι ο πόνος που το ίδιο το “χαλασμένο” νέυρο προκαλεί στον ασθενή.
Η διάγνωση της νευραλγίας τριδύμου συχνά μπορεί να καθυστερήσει καθώς πολλές φορές μιμείται οδοντικό πόνο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι είχαν υποβληθεί ακόμη και σε οδοντιατρικές επεμβάσεις και εξαγωγές δοντιών πριν γίνει η σωστή διάγνωση. Βασίζεται κυρίως στο σωστό ιστορικό ενώ οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι μόνο υποβοηθητικές. Συχνά παρουσιάζονται αυτόματες υφέσεις, αλλά γενικά η συχνότητα των επεισοδίων και η ένταση του πόνου σε βάθος χρόνου αυξάνονται.
Εκτός από τη νευραλγία τριδύμου, άλλες παθήσεις που μπορεί προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα είναι οδοντιατρικά προβλήματα, άτυπες νευραλγίες προσώπου, άτυπες κεφαλαλγίες, κροταφική αρτηριίτιδα, όγκοι της κεφαλής και πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας)
Η θεραπεία αρχικά είναι φαρμακευτική. Μάλιστα, η ύφεση των συμπτωμάτων μετά την χορήγηση καρβαμαζεπίνης είναι τόσο σταθερή που η αποτυχία του φαρμάκου θέτει εν αμφιβόλω τη διάγνωση.. Πάντως, συχνά η επίδραση των φαρμάκων μειώνεται με τον καιρό με τους ασθενείς να χρειάζονται όλο και μεγαλύτερες δόσεις με αποτέλεσμα να μη γίνονται καλά ανεκτά λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών.
Τότε, καταφεύγουμε σε παρεμβατικές μεθόδους οι οποίες είναι δύο ειδών:
- Μικροαγγειακή Αποσυμπίεση. Πρόκειται για χειρουργική επέμβαση κατά την οποία μέσω μιας τομής πίσω από το αυτί φτάνουμε στο σημείο εισόδου του νεύρου στον εγκέφαλο και απομακρύνουμε από αυτό την άνω παρεγκεφαλιδική αρτηρία η οποία είναι συνήθως υπεύθυνη για την πάθηση. Της επέμβασης προηγείται συνήθως επιβεβαίωση της συμπίεσης του τριδύμου ν. από την αρτηρία με μαγνητική τομογραφία.
- Καταστροφή του γαγγλίου του τριδύμου νεύρου. Με τη χρήση μιας βελόνης η οποία εισάγεται από το μάγουλο του ασθενούς μέχρι την είσοδο του κρανίου με ακτινοσκοπική παρακολούθηση, καταστρέφονται οι νευρικές ίνες του νεύρου που μεταφέρουν τον πόνο. Αυτό μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους, χημική καταστροφή με ειδικές ουσίες, μηχανική καταστροφή με μπαλόνι ή, πλέον, με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων.